Architectuur in Nederland is al sinds 1988 een onmisbaar overzichtswerk en inspiratiebron voor iedereen die zich voor de Nederlandse architectuur interesseert of er vakmatig bij betrokken is.
Elk jaar presenteert een driekoppige redactie in deze publicatie een beschouwing van het afgelopen architectuurjaar in de vorm van essays, alsmede een selectie van de meest opzienbarende projecten die de stand van het vak weergeven. De redactie van het jaarboek 2024/2025 bestaat uit Uri Gilad (Office Winhov), Stephan Petermann (Mann en Volume) en Annuska Pronkhorst (Crimson Historians & Urbanists).
In voorgaande edities heeft de redactie de projectenselectie aangegrepen om een dialoog met vakgenoten te starten over opgaven als de woningbouw en transformatie van gebouwen. Ook het jaarboek 2024/2025 bevraagt met actuele thema’s de voortdurende evolutie van het vak.
In de 38ste editie van het Jaarboek borduurt de redactie voort op de losse eindjes van vorig jaar. Want ook in 2024/2025 drukt duurzaamheid, hergebruik en bestaande bouw een steeds diepere stempel op nieuwe architectuur. Om dit goed te illustreren, zijn de 26+9 projecten* geperiodiseerd naar hun historische context: van de Oude Stad tot de wederopbouwperiode, en van afgeschreven architectuur tot Nieuw Nederland.
In de essays wordt duurzaamheid in architectuur meermaals aangestipt. Fotograaf Rubén Dario Kleimeer richt zijn lens op de relatie tussen nieuw ontworpen natuur en architectuur: strak gemanicuurde landschappen, glooiende wadi’s, pergola’s en netwerken van staaldraden aan gevels. Rubén brengt het ontluikende groen in relatie tot de gebouwde omgeving en de mensen die er zich in bewegen op beeld vast. In het essay ‘Zijn we al duurzaam?’ duikt de redactie in de wereld van duurzaam ontwerpen én bouwen. Eén lijn trekken in de talloze systemen en methodes betreft duurzaamheid lijkt een onmogelijke opgave. Daarbij wordt de vraag gesteld of deze regels en certificaten daadwerkelijk helpen, of vooral afleiden van de essentie. Dreigen we door onze focus op ‘groen’ de levensduur en bestendigheid van gebouwen uit het oog te verliezen?
In het derde essay ‘Zijn we nog relevant?’ gaat de redactie op een tour d’horizon langs West-Europese jaarboeken van dit jaar met de vraag: hoe staat Nederland er vanaf de grens bekeken voor? Hoe relevant zijn we nog? Het resultaat is een interessante vergelijking tussen de jaarboektradities in Vlaanderen, Duitsland, Spanje, Frankrijk en Zwitserland. Tussen de duurzame en sociale woningbouw, houtconstructies en hergebruik is het lastig om de Nederlandse architectuur te onderscheiden van onze buren. Is het na alle nationale jaarboeken tijd voor een West-Europees jaarboek?
Redactie: Uri Gilad, Stephan Petermann en Annuska Pronkhorst
Ontwerp: Joseph Plateau
Uitgever: nai010 uitgevers
