Old socks, new shoes

Jack Brandsma

Product | Tentoonstelling | Materiaal

Jack Brandsma toont bij de expositie ‘Old socks, new shoes’ een selectie oud werk naast nieuw werkDe expositie is t/m 12 december te zien bij Tilt Designhub in Deventer.

Old socks
Ik ben opgeleid als Interieurarchitect op Academie Minerva in Groningen (1992-1997) en als product ontwerper op de Royal College of Art in Londen (1999-2001). Tijdens mijn studie in Groningen heb ik een jaar gewerkt bij Piet Hein Eek (1995-1996). En ik was in Londen in de tijd dat Ron Arad course director was van Design Products aan de RCA, de opleiding waarin hij Furniture Design en Industrial Design had samengevoegd tot één nieuwe opleiding. 

Op Academie Minerva studeerde ik in 1997 af met een ‘mobiel huishouden’, bestaande uit een drietal kistmeubelen waarmee elk leegstaand pand getransformeerd kan worden tot tijdelijke woonplek. Als opvolging heb ik voor de organisatie SpareSpace in 2007 een nieuwe serie kistmeubelen ontwikkeld voor een tijdelijke werkomgeving in leegstaande panden: 4 werkplekken, een vergadertafel, een bar en een oprolwand. Dit SpareSpace project heb ik in 2008 in Milaan gepresenteerd op een bouwplaats in Lambrate en heb ik daadwerkelijk in mijn eerder genoemde ‘mobiel huishouden’ gewoond in de oude Lambretta scooter fabriek in Lambrate. Van beide kistprojecten zijn films te zien in de expositie, alsmede een film van mijn allereerste zelfstandige opdracht in 1997: een mobiele kiosk voor een evenementen centrum in Groningen. De films zijn van de hand van Wim Jongedijk, die helaas in 2022 op 55-jarige leeftijd is overleden. Ere wie ere toekomt. 

De ‘Up you go’ krukken (2001) zijn een onderdeel van Jack’s afstudeerproject aan de Royal College of Art in Londen. Oorspronkelijk waren deze krukken voorzien van magneten in de poten en konden ze aan het plafond hangen. Zo is de vorm ook ontstaan, ze zijn op de kop gevormd. 

In Londen ben ik afgestudeerd met een project rondom het fenomeen ‘plafonds’, het zesde vlak in de ruimte wat naar mijn mening niet echt goed wordt benut. Dat leverde een serie producten op, waarvan de magnetische kledinghanger ‘Hang on’ en de driepoot kruk ‘Up you go’ in de expositie te zien zijn. 

Verder uit de oude collectie presenteer ik de ’Table of content’ ladentafel, met de bijbehorende ’Tallow chair’, de gebogen houten kruk ’Stackr’, de rupsbank ‘Caterpillar’ (was ooit 100 meter aan één stuk) en een aantal lampen uit de ‘Major Tom’ collectie (die al lang te koop zijn bij Piet Hein Eek). Er is ook een aantal ’Son of Edi’ lampjes te zien. Naast deze producten laat ik ook samples van een architectuur project zien waarvoor ik hekwerken en balkonornamenten in beton heb ontworpen.

Het idee bij de ‘Tallow chair’ (2011) was om op basis van een standaard houten stoelkuip een stoel te maken, waarbij de vorm van het frame volgt uit de vorm van de stoelkuip. De kenmerkende knik in de poten volgt de knik in de tafelframes en geven aan de voorkant ruimte voor de voeten. 

New shoes
Sinds 2001 ben ik in de Groningen regio gevestigd als zelfproducerend ontwerper. In de jaren heb ik niet alleen producten ontworpen, maar heb ik ook veel gewerkt aan maatwerk interieuropdrachten, i.s.m. mijn vrouw Françoise de Thouars onder de naam ‘Een paar ontwerpers v.o.f.’. In 2003 ben ik ook begonnen als parttime docent aan Academie Minerva in Groningen. Sinds 2018 was dat m’n hoofdbaan geworden als docent/onderzoeker, waarin ik me ben gaan verdiepen in de toepassing van hennepvezels i.r.t. natuurlijke bindstoffen. Deze ontwikkeling heeft geleid tot een serie samples en prototypes, welke op verschillende design podia zijn gepresenteerd in de afgelopen jaren: Material District ’22, DDW ’21/’22’/’23/’24, Milaan ’23 (Isola), Londen ’23 (Material Matters), Keulen ’24 (Passagen).

De ‘Major Tom hemp lamp’ (2022) is een biobased versie van de Major Tom lamp. Deze versie is gevormd met hennepvilt en aardappelzetmeel, waarbij een B-keuze lampenkap uit de bestaande collectie als mal heeft gediend. Een kleinere versie wordt in het in 2025 te openen Wereld Erfgoed Centrum in Lauwersoog toegepast. 
In het Material Magic project zijn bestaande productmallen uit Jack’s studio ingezet om dezelfde producten te maken met andere materialen. Bij deze hennep/magnesium versie van de ‘Up you go’ kruk (2022) zijn de grenzen van deze materialen verkend en bereikt, met als resultaat een product met gebroken poten. 
De ‘Panton imprint chair’ (2023) is een object waarbij een gebroken Panton stoel als mal heeft gediend om een versie te maken met hennepvilt en magnesium oxychloride. In het Material Magic project is de toepassing van hennepvezels onderzocht in combinatie met twee natuurlijke bindstoffen uit de regio Oost-Groningen: aardappelzetmeel en magnesium. 

In de expositie bij Tilt heb ik een podium gemaakt met geperste hennepblokken, waarop verschillende samples en prototypes zijn te zien. Als bindstoffen zijn magnesium oxychloride en aardappelzetmeel gebruikt. Van de combinatie hennepvilt met aardappelzetmeel worden nu de eerste lampenkappen gemaakt voor het Wereld Erfgoed Centrum in Lauwersoog, wat komend jaar open zal gaan. Naast deze materiaalontwikkelingen zijn er de eerste Major Tom lampen in biokunststof te zien, welke afgelopen DDW zijn gepresenteerd bij Piet Hein Eek en daar te koop zijn. 

Na een lange periode waarin mijn docentschap op Academie Minerva mijn hoofdbaan is geweest, ga ik vanaf 1 januari me weer meer richten op m’n eigen praktijk. Daarbij zullen materiaal onderzoek en andere actuele ontwikkelingen in het ontwerp vak mijn verdere aandacht hebben.”

Fotografie: Lizzy Dogterom

Meer Jack Brandsma

Bekijk alle 7 stories van Jack Brandsma