Op Nieuw Zwanenburg groeien de wegen en bruggen van morgen. Ontwerpers, boeren, wetenschappers en overheid werken samen aan een duurzaam Nederland.
Hoe ziet een toekomst eruit waarin viaducten, wegen en sluizen worden gebouwd van gewassen die gewoon op Nederlandse akkers groeien? Ontwerper Tjeerd Veenhoven richt tijdens Oogsten2025 zijn blik op de vraag hoe schimmels in te zetten om lignine uit onze vezelgewassen te verkrijgen voor toepassing in bio asfalt. Onder de titel Oogst van dromen: vezels van vernieuwing presenteert hij ontwerpend onderzoek waarin materialen niet alleen beoordeeld worden op hun esthetiek en functionaliteit, maar ook op hun rol binnen bredere productieketens.
Studio Tjeerd Veenhoven – bouwen aan duurzame ketens
Al 25 jaar werkt Tjeerd Veenhoven op het snijvlak van design, materiaalontwikkeling en systeemverandering. Hij staat bekend om zijn pionierswerk met natuurlijke vezels zoals hennep, miscanthus en lisdodde, en ontwikkelt toepassingen voor biobased bouwmaterialen. Schimmels spelen hierin een sleutelrol, onder meer bij het winnen van lignine – een natuurlijk polymeer dat kan dienen als duurzaam alternatief voor petrochemische harsen. Nieuw Zwanenburg gaf Veenhoven in februari 2025 de opdracht om research te verrichten om wit en bruinrot schimmels in te zetten ter vervanging van petrochemische harsen.
Met de nieuwste oogst van Nieuw Zwanenburg — miscanthus, zonnekroon en vezelhennep — onderzoekt zijn studio samen met de Vezelcoöperatie Noord-Brabant hoe zowel vezels als lignine optimaal kunnen worden benut. Geen eindproducten, maar scenario’s, proefopstellingen en materiaalexperimenten laten zien hoe ontwerp een motor kan zijn voor circulaire, lokale waardeketens.
Nieuwe generaties ontwerpers
Naast de studio zelf is er werk te zien van acht oud-stagiairs die inmiddels hun eigen pad bewandelen in de wereld van biobased design: Rik Maarsen, Sophia van Sloun, Kim van der Belt (4F.Studio), Emy Bensdorp, Simone Larabi, Maruschka Poolman, Eva Jagerman en Lionne van Deursen.
Ook derdejaars studenten Product Design van de Willem de Kooning Academie (Rotterdam) presenteren hun onderzoek. Zij verkenden de potentie van miscanthus, rechtstreeks vanuit het veld van Nieuw Zwanenburg. Hun prototypes en materiaalexperimenten zijn tijdens Dutch Design Week te zien op Sectie C in Eindhoven en tonen nieuwe circulaire toepassingen die laten zien hoe design kan bijdragen aan ecologische gezondheid, lokale verankering en regeneratief denken.
Oogsten2025 | Oogst van dromen: vezels van vernieuwing
Driedaags publieksfestival
Nieuw Zwanenburg, Oirschot
12—14 september 2025
nieuwzwanenburg.nl
Fotografie: Jeffrey Cats
